YÜKSEKÖĞRETİM KURUMLARI ARASINDA
YURTİÇİ ÖĞRETİM ELEMANI VE ÖĞRENCİ DEĞİŞİM
PROGRAMLARININ DESTEKLENMESİ AMACIYLA
YÜKSEKÖĞRETİM KURULUNCA YÜKSEKÖĞRETİM
KURUMLARINA AKTARILACAK TUTARLARIN KULLANIMI,
MUHASEBELEŞTİRİLMESİ, BU KAPSAMDA YAPILACAK
ÖDEMELER İLE DİĞER HUSUSLARA İLİŞKİN
ESAS VE USULLER
Amaç ve kapsam
MADDE 1- (1) Bu Esas ve Usuller, yükseköğretim kurumları arasında yurtiçi
öğretim üyesi ve öğrenci değişim programlarının desteklenmesi amacıyla YÖK
tarafından yükseköğretim kurumlarının özel hesaplarına aktarılan tutarların kullanımı,
muhasebeleştirilmesi ve bu kapsamda yapılacak ödemeler ile diğer hususları belirlemek
üzere hazırlanmıştır.
Dayanak
MADDE 2- (1) Bu Esas ve Usuller, 2009 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe
Kanununa bağlı (E) işaretli cetvelin 70 inci sırası 2547 Sayılı Yükseköğretim
Kanununun 25/6/2009 tarihli ve 5917 sayılı Kanunun 19 uncu maddesiyle değişik 10
uncu maddesi hükümlerine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 3- (1) Bu Esas ve Usullerde geçen;
a) Farabi Değişim Programı: Yükseköğretim kurumları arasında öğretim üyesi
ve öğrenci değişim programını,
b) Farabi Değişim Programı Kurum Koordinasyon Ofisi: Yükseköğretim
kurumları bünyesinde oluşturulan ve Farabi Değişim Programına ilişkin kayıt ve idari
işlemleri yürüten birimi,
c) Farabi Değişim Programı Kurum Koordinatörü: Farabi Değişim Programı
Kurum Koordinasyon Ofisinin faaliyetlerinin yükseköğretim kurumu adına
yürütülmesinden sorumlu ve yükseköğretim kurumlarında üst yönetici tarafından
görevlendirilen öğretim üyesini,
d) Farabi Değişim Programı Öğrencisi: Farabi Değişim Programı kapsamında en
az bir, en fazla iki yarıyıl eğitim-öğretim dönemini gidilen yükseköğretim kurumunda
gerçekleştirmeye hak kazanan öğrenciyi,
e) Öğretim Üyesi Hareketliliği: Öğretim üyelerinin, Farabi Değişim Programı
kapsamında kendi kurumu ile protokolü olan başka bir yükseköğretim kurumunda
gerçekleştirdikleri faaliyetleri,
g) Muhasebe birimi: Yükseköğretim kurumlarında muhasebe işlemlerinin
yürütüldüğü birimi,
h) Muhasebe yetkilisi: Muhasebe biriminin yönetiminden ve yetkili mercilere
hesap vermekten sorumlu yetkiliyi,
ı) YÖK: Yükseköğretim Kurulunu,
i) Yükseköğretim kurumu: Üniversiteler ve Yüksek Teknoloji Enstitülerini,
ifade eder.
Başvuru ve değerlendirme
MADDE 4- (1) Yükseköğretim kurumları, bu Esas ve Usuller kapsamında
yapılacak desteklerden yararlanmak amacıyla 1-15 Mayıs günleri arasında YÖK’e
başvuruda bulunabilirler. Yükseköğretim kurumları başvurularını, Farabi Değişim
Programı Protokollerinde yer alan programa katılabilecek öğrenci ve öğretim üyelerinin
2
sayıları ile değişim sürelerini dikkate alarak yaparlar. Bu başvurular, ilgili
yükseköğretim kurumunun toplam öğrenci ve öğretim üyesi sayısı, ikili Farabi Değişim
Programı Protokolleri, bu protokollerde yer alan toplam değişim kontenjanları ile bir
önceki yıla ilişkin değişim talebi ve gerçekleşen değişim oranları dikkate alınarak YÖK
tarafından değerlendirilir ve uygun görülen başvurular kabul edilir. YÖK, mevcut
imkanların yükseköğretim kurumları arasında dağıtımında, Farabi Değişim Programı
Protokollerinin yükseköğretim kurumları arasında dengeli bir şekilde
gerçekleştirilmesini, Farabi Değişim Programının yükseköğretim kurumları arasında
etkin ve verimli bir şekilde yürütülmesini ve yeni kurulan yükseköğretim kurumları
lehine değişimin teşvik edilmesini esas alır.
(2) YÖK alacağı kararda, aktarılacak tutarın öğrenci değişimine katılan
öğrencilere ödenecek burslar, öğretim üyelerine ödenecek ek ders ücretleri ve
harcırahlar, değişimin organizasyonu giderleri ile diğer harcamalar arasındaki
dağılımını da belirler.
Kaynak aktarımı
MADDE 5- (1) YÖK bütçesinin mevcut veya yeni açılacak tertiplerine
kaydedilen ödenekten 4 üncü madde uyarınca desteklenmesine karar verilen başvurulara
ilişkin uygun görülen tutarlar, YÖK bütçesine gider kaydedilmek suretiyle program
yürütücüsü yükseköğretim kurumunun kamu bankalarından birinde Farabi Değişim
Programı Destek Hesabı adıyla açtıracağı banka hesabına aktarılır. Aktarılan tutarlar,
ilgili yükseköğretim kurumunun bütçesine gelir kaydedilmeksizin açılacak özel
hesaplarda izlenir. Özel hesaplarda izlenen tutarlar, yükseköğretim kurumlarının
Strateji Geliştirme Birimlerince açılmış bulunan diğer banka hesapları ile
ilişkilendirilmez. Farabi Değişim Programı kapsamında yapılacak aktarmalara ilişkin
süreler YÖK tarafından belirlenir.
Özel hesaptan yapılacak harcamalar
MADDE 6- (1) Özel hesaplarda izlenen tutarlar, Farabi Değişim Programı
kapsamında, öğrenci değişimine katılan öğrencilere ödenecek burslar, öğretim üyelerine
ödenecek ek ders ücretleri ve harcırahlar, değişimin organizasyonu giderleri ile diğer
harcamalarda kullanılır.
Özel hesabın kullanımı
MADDE 7- (1) Özel hesaptan yapılacak ödemelere ilişkin gider gerçekleştirme
işlemleri, Farabi Değişim Programı Kurum Koordinasyon Ofisi tarafından yerine
getirilir. Üst yönetici tarafından Farabi Değişim Programı Kurum Koordinasyon
Ofisinde görevli personel arasından belirlenen gerçekleştirme görevlisinin imzasını
müteakip tahakkuk eden giderler, harcama yetkilisi olarak Farabi Değişim Programı
Kurum Koordinatörünün muhasebe birimine, muhasebe yetkilisinin de bankaya
vereceği talimat üzerine ilgililer adına özel hesaptan ödenir.
Öğrenci bursları
MADDE 8- (1) Farabi Değişim Programı kapsamında burslu Farabi Değişim
Programı Öğrencisi olma hakkını kazananlara, 5102 sayılı Yüksek Öğrenim
Öğrencilerine Burs, Kredi Verilmesine İlişkin Kanuna göre lisans öğrenimi gören
öğrencilere ödenmekte olan aylık burs miktarının üç katını geçmemek üzere, ekli 1
sayılı listede belirlenen tutarlarda burs ödenir.
(2) Öğrencilere yapılacak ödemelerde, burs miktarının %70’i aylıklar halinde
ödenir. Geri kalan burs miktarının toplamı belirlenirken, öğrenciye verilen Katılım
Belgesinde yer alan gerçekleşme süresi ve öğrencinin başarı durumu dikkate alınır.
Öğrencinin geri kalan burs miktarının ödemesi yapılırken, gerçekleşme süresindeki ay
ve gün ile öğrencinin almakla yükümlü olduğu derslerdeki başarılı olduğu derslerin
toplam kredisinin almakla yükümlü olduğu tüm derslerin toplam kredisine oranı esas
3
alınarak yapılır. Burs hesaplamalarında Katılım Belgesindeki gerçekleşme süresine
değişimin başlangıç ve bitiş günleri de dâhil edilir. Tam aya tamamlanamayan süreler
için günlük burs ödemesi yapılır. Günlük ödeme miktarı, aylık ödeme miktarının otuzda
biridir.
Öğretim üyelerine yapılacak ödemeler
MADDE 9- (1) Öğretim üyelerine 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu, 2914
sayılı Yükseköğretim Personel Kanunu ile diğer ilgili mevzuatta yer alan kısıtlamalara
bağlı olmaksızın 2914 sayılı Kanunun 11 inci maddesinde unvanlar itibariyle belirlenen
ek ders ücretinin 10 katını geçmemek üzere ekli 2 sayılı listede belirlenen ek ders ücreti
ödenir.
(2) Öğretim üyelerine yapılacak ek ders ücretlerine ilişkin ödemeler, öğretim
üyelerinin kendi yükseköğretim kurumlarının Farabi Değişim Programı Kurum
Koordinasyon Ofislerine bildirdikleri hesap numaralarına aktarılarak aylık olarak
yapılır. Ayrıca, öğretim üyelerinin harcırahları 6245 sayılı Harcırah Kanunu hükümleri
çerçevesinde ödenir. Özel hesapta yer alan tutarların yetersizliği durumunda, öğretim
üyelerinin talebi halinde, diğer hükümler aynı kalmak şartıyla, ödemesiz öğretim üyesi
hareketliliği gerçekleştirilebilir. Aynı memuriyet mahallindeki Farabi Değişim Programı
faaliyetine katılan öğretim üyesi için Farabi Değişim Programı kapsamında ödeme
yapılmaz.
Değişimin organizasyon giderleri
MADDE 10-(1) Yükseköğretim kurumları, Farabi Değişim Programı
kapsamında gerçekleştirilecek programlara ilişkin olarak ortak seminerler, ortak derece
ve ortak diploma programları gibi değişimi kolaylaştıracak çalışmalar, ortak ders
programlarının geliştirilmesi ve uyumlaştırılması, Farabi Değişim Programı kapsamında
yer alan faaliyetlerin fiziki ve beşeri altyapısının geliştirmesi ile Farabi Değişim
Programı Kurum Koordinasyon Ofislerinin faaliyetlerinin yürütülmesi gibi değişim
organizasyon giderleri için gerekli mal ve hizmet alımlarını özel hesaptan karşılayabilir.
Bu kapsamda yapılacak mal ve hizmet alımlarında 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ile
ilgili diğer mevzuat hükümleri uygulanır.
Muhasebeleştirme işlemleri ve belgeleri
MADDE 11- (1) Özel hesaba aktarılan tutarlar ile bunlardan yapılan harcamalar
bütçe gelir-gider hesaplarıyla ilişkilendirilmeksizin, emanet hesaplarda izlenir. Emanet
hesaplardan yapılan bütün işlemlerde Merkezi Yönetim Muhasebe Yönetmeliği eki
muhasebe işlem fişi, muhasebeleştirme belgesi olarak kullanılır. Muhasebeleştirme
belgelerinin ekine harcama belgelerinin asılları eklenir. Harcama belgelerinin onaylı
nüshaları da Farabi Değişim Programı Kurum Koordinasyon Ofislerinde muhafaza
edilir.
Harcama belgeleri ve muhafazası
Madde 12- (1) Farabi Değişim Programı kapsamında yapılan harcamaların
belgelendirilmesinde Merkezi Yönetim Harcama Belgeleri Yönetmeliği hükümleri
kıyasen uygulanır. Farabi Değişim Programı faaliyetleri ile ilgili her türlü işlem ve
harcamalara ilişkin belgelerin nüshaları, ilgili yükseköğretim kurumu Farabi Değişim
Programı Kurum Koordinasyon Ofislerinde genel hükümlere göre muhafaza edilir ve
denetime hazır halde bulundurulur.
Aktarma ve iade
MADDE 13- (1) Özel hesaplarda izlenen tutarlar, 4 üncü madde uyarınca YÖK
kararı ile belirlenen dağılıma uygun olarak harcanır. Ancak, söz konusu dağılımda
öğrenci değişimi ile öğretim üyesi hareketliliği için belirlenen ve aktarma amacı
doğrultusunda kullanılamayacağı anlaşılan tutarlar arasında ve diğer gider
kalemlerinden bu gider kalemlerine üst yöneticinin onayı ile aktarma yapılabilir. Farabi
4
Değişim Programı kapsamında özel hesapta izlenen tutarlardan program süresi sonunda
kullanılmayan tutarlar, YÖK’ün ilgili hesaplarına iade edilir.
Sorumluluk
MADDE 14– (1) Yükseköğretim kurumları, bu Esas ve Usullerde kendisine
verilen görevlerin mevzuata uygun olarak ve etkin bir şekilde yürütülmesinden ve
YÖK’e gerekli bilgi akışının sağlanmasından sorumludur.
Raporlama
MADDE 15- (1) Yükseköğretim kurumları, Farabi Değişim Programı
faaliyetlerine ilişkin olarak her bir eğitim-öğretim yılı içinde bir ara, bir de nihai raporu
YÖK’e sunmakla yükümlüdürler.
Ara rapor
MADDE 16- (1) Ara raporda bir eğitim-öğretim dönemini kapsayan sürede
Farabi Değişim Programına katılan veya katılması beklenen tüm öğrenci ve öğretim
üyelerinin bildirilmesi zorunludur. Bu rapor, ilgili dönem süresince gerçekleştirilen
Farabi Değişim Programı Protokolleri, bu protokollerde yer alan faaliyetler, öğretim
üyesi ve öğrenci kontenjanları ile ilgili eğitim-öğretim yılı içinde ön kabul ya da kesin
kabul yapılan bütün öğrenci ve öğretim üyesi sayılarını içerir. Ara raporlar, 15 Mart’a
kadar YÖK’e teslim edilir.
Nihai rapor
MADDE 17- (1) Yükseköğretim kurumları, gerçekleştirdikleri tüm dönem
faaliyetlerini içeren kurumsal nihai raporlarını 15 Eylül tarihine kadar YÖK’e sunarlar.
Bu raporlarda, programa katılan öğretim üyesi ve öğrencilere ilişkin ayrıntılı bilgiler ile
gerçekleştirilen tüm harcama ve ödemelere ilişkin ayrıntılı bilgiler yer alır. Raporlar
ilgili yükseköğretim kurumunun Farabi Değişim Programı Kurum Koordinatörleri
tarafından da imzalanmış olarak, yazılı ve elektronik ortamda YÖK’e iletilir. Raporlarda
eksiklik ya da tutarsızlık olması durumunda, bilgilerin doğrulanması veya düzeltilmesi
istenir. YÖK’e sunulacak nihai raporda yer alan bilgilerde (kişisel bilgiler, faaliyete
ilişkin bilgiler ve ödenek miktarı bilgileri) 30 Eylül gününden sonra herhangi bir
değişiklik yapılamaz. Raporların son gönderilme tarihleri, YÖK tarafından gerekli
görülmesi halinde değiştirilebilir ve bu durum 15 gün içerisinde yükseköğretim
kurumlarına bildirilir.
Denetim
MADDE 18- (1) Bu Esas ve Usuller kapsamında yapılan harcamalar, 5018
sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununa göre denetlenir. Farabi Değişim
Programının uygulanmasına ilişkin olarak yükseköğretim kurumunca yapılan iç denetim
sonucunda bu Esas ve Usullere aykırılık teşkil eden bir hususun tespiti halinde bu
durum ilgili yükseköğretim kurumu tarafından YÖK’e iletilir. Farabi Değişim
Programının yükseköğretim kurumlarındaki uygulamaları gerek görülmesi halinde
ayrıca YÖK tarafından denetlenebilir. Farabi Değişim Programı faaliyetlerinde Türk
Ceza Kanunu açısından suç teşkil eden fiillerin tespiti halinde görevliler hakkında ilgili
yükseköğretim kurumu tarafından genel hükümlere göre işlem yapılır.
(2) Bu Esas ve Usuller kapsamında yapılan harcamalar Sayıştay denetimine
tabidir.
Yürürlük
MADDE 19- (1) Bu Esas ve Usuller, 1/1/2010 tarihinden itibaren geçerli olmak
üzere imzalandığı tarihte yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 20- (1) Bu Esas ve Usulleri, Yükseköğretim Kurulu Başkanı yürütür.
5
EK DERS ÜCRETİNE GÖRE İLLER
3x KATI OLAN İLLER 5x KATI OLAN İLLER 8x KATI OLAN İLLER
İSTANBUL KIRKLARELİ ARTVİN
ANKARA BİLECİK TUNCELİ
İZMİR KARABÜK BAYBURT
KOCAELİ UŞAK KARS
BURSA BURDUR IĞDIR
ESKİŞEHİR NEVŞEHİR BATMAN
TEKİRDAĞ KARAMAN GÜMÜŞHANE
ADANA RİZE MARDİN
YALOVA AMASYA SİİRT
ANTALYA KIRŞEHİR ARDAHAN
DENİZLİ ÇORUM BİNGÖL
MUĞLA OSMANİYE HAKKARİ
BOLU NİĞDE ŞIRNAK
BALIKESİR GİRESUN BİTLİS
EDİRNE KASTAMONU AĞRI
MERSİN KİLİS MUŞ
KAYSERİ BARTIN ADIYAMAN
GAZİANTEP SİNOP
ZONGULDAK ERZİNCAN
AYDIN ÇANKIRI
SAKARYA TOKAT
ÇANAKKALE ORDU
MANİSA YOZGAT
KONYA ERZÜRUM
ISPARTA DİYARBAKIR
HATAY ŞANLIURFA
SAMSUN VAN
KIRIKKALE
ELAZIĞ
TRABZON
KÜTAHYA
MALATYA
AFYON
DÜZCE
KAHRAMANMARAŞ
SİVAS
AKSARAY
